Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι εκδόθηκε ο ετήσιος απολογισμός πεπραγμένων της Βιβλιοθήκης & Κέντρου Πληροφόρησης για το έτος 2022.Το έτος αναφοράς είναι το πρώτο μετά την πανδημία του κορωνοϊού κατά το οποίο η Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης λειτούργησε εξ ολοκλήρου στον φυσικό της χώρο. Καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, το προσωπικό της εργαζόταν για τη συντήρηση και ευταξία των χώρων της, την ανάπτυξη των υπηρεσιών της και την οργάνωση των συλλογών της, ανεξάρτητα αν ήταν ανοικτή για το κοινό ή αν όλο το προσωπικό ήταν διαθέσιμο. Μέσα σε αυτή τη διετία υπήρξαν διάσπαρτες αναφορές για την ολική ή μερική λειτουργία της και η μέριμνα της ΒΚΠ είναι τα διδάγματα από την λειτουργία της σε ειδικές συνθήκες να παραμείνουν ενεργά και να βελτιώνουν και την πάγια.

Ο απολογισμός έχει αναρτηθεί επίσης σε σελιδοποιημένη μορφή στο  Ιδρυματικό Καταθετήριο «Νημερτής» στη διευθύνση  https://hdl.handle.net/10889/24874. Στο  Ιδρυματικό Καταθετήριο έχουν αναρτηθεί και όλοι οι προηγούμενοι απολογισμοί της ΒΚΠ, οι οποίοι είναι προσβάσιμοι μέσα από τη διεύθυνση  https://hdl.handle.net/10889/4313.

Ο εκδοτικός οίκος Karger εφαρμόζει πιλοτικά το μοντέλο Subscribe to Open και δύο συνδρομητικά περιοδικά του θα είναι πλήρως Ανοικτής Πρόσβασης για το 2023. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τα περιοδικά Pediatric Neurosurgery και Developmental Neuroscience, τα οποία θα δημοσιεύουν όλα τα άρθρα τους σε καθεστώς ΑΠ χωρίς κόστος για τους συγγραφείς για το όλο το 2023.

Σύμφωνα με το άρθρο της Alla Katsnelson που δημοσιεύθηκε στο Nature στις 26 Μαρτίου 2023 μόνο ένα μικρό ποσοστό από τους συνανθρώπους μας επιλέγουν να ασχοληθούν επαγγελματικά με την επιστημονική έρευνα. Ένας πολύ σημαντικός λόγος δεν είναι άλλος από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν ως προς την προσβασιμότητα των πηγών έρευνας, όπως για παράδειγμα η πρόσβαση σε ερευνητικές εργασίες ή η πρόσβαση στην παρακολούθηση επιστημονικών συνεδρίων. Η παραπάνω κατάσταση φαίνεται ότι αλλάζει σημαντικά τα τελευταία πέντε χρόνια, καθώς ερευνητές και προγραμματιστές εξετάζουν όλο και περισσότερο το ζήτημα αυτό και το έχουν θέσει ως προτεραιότητα, κάνοντας με αυτόν τον τρόπο την επιστημονική έρευνα πιο προσβάσιμη σε άτομα με περιορισμένη όραση. Κάποια από αυτά τα εργαλεία που έχουν αναπτυχθεί είναι τα εξής:

1. Διαδικτυακό Εργαλείο SciA11y: Αναπτύσσεται από το Ινστιτούτο Τεχνητής Νοημοσύνης Allen και έχει ως στόχο την εξαγωγή του κειμένου και της δομής ενός αρχείου PDF και τη μετατροπή του σε HTML δημιουργώντας ταυτόχρονα έναν πίνακα περιεχομένων. Το εργαλείο είναι ακόμη υπό ανάπτυξη και ακόμα είναι σε δοκιμαστική έκδοση, αλλά διαθέτει ενσωματωμένες λειτουργικότητες όπως πλοήγηση από και προς τις αναφορές κειμένου και τη βιβλιογραφία. Νέες εκδόσεις, όπως το Paper to HTML Converter, ανακοινώνονται διαρκώς.
2. Διεπαφή ανάγνωσης οθόνης Olli: Εργαλείο που έχει ως στόχο την δημιουργία κειμένου που θα επεξηγεί εικόνες, σχήματα και γραφήματα. Επιτρέπει στους χρήστες να επιλέγουν επίπεδο λεπτομέρειας, από μία απλή πρόταση που λειτουργεί ουσιαστικά ως εναλλακτικό κείμενο σε πιο πολύπλοκες αναλύσεις.
3. Sonification Highcharts: Εργαλεία «ηχοποίησης» παρέχουν στους χρήστες εναλλακτικούς τρόπους να «βλέπουν» τα δεδομένα μέσω ήχων. Η χρήση του ήχου για την εμφάνιση δεδομένων είναι ένα πεδίο ενεργούς έρευνας που βασίζεται στην ανθρώπινη ικανότητα να ανιχνεύει μοτίβα μέσα στον ήχο και έχει βρει εφαρμογές στη βιολογία και στη γεωλογία. Το εργαστήριο Sonification στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας έχει αναπτύξει το εργαλείο Sonification Sandbox για την εξερεύνηση γραφημάτων και την ηχητική επεξεργασία – χρησιμοποιώντας ήχο για οπτικοποίηση δεδομένων.

Παράλληλα, άλλα εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιούνται ώστε η πληροφορία να είναι προσβάσιμη από όλους/ες. Για παράδειγμα, το Coblis — Color Blindness Simulator επιτρέπει την προσομοίωση της πρόσληψης γραφημάτων και εικόνων από άτομα με παθήσεις αχρωματοψίας και επιτρέπει σε κάποιον/α ερευνητή/ρια να τα τροποποιήσει αναλόγως.