Αναφορά εργασιών για την Επιστήμη των Πολιτών

Κατά τη διάρκεια του 28ου Πανελλήνιου Συνέδριου Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, του οποίου το θέμα ήταν «Πράσινες και Βιώσιμες Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες στη μετά-Covid εποχή», δόθηκε η ευκαιρία στο προσωπικό της ΒΚΠ να πραγματοποιήσει ένα εργαστήριο και να παρουσιάσει μια εργασία σχετικά με την Επιστήμη των Πολιτών. Συγκεκριμένα, το θέμα του εργαστηρίου ήταν «Η Επιστήμη των Πολιτών και ο ρόλος των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών», ενώ το θέμα της εργασίας ήταν «Η βιβλιοθήκη ως κόμβος τεχνογνωσίας και παροχής υπηρεσιών για την Επιστήμη των Πολιτών».

Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, οι 20 συμμετέχοντες/βιβλιοθηκονόμοι εισήχθησαν στον κόσμο της Επιστήμης των Πολιτών, πως ταιριάζει στις ερευνητικές βιβλιοθήκες, και πληροφορήθηκαν πως μπορούν να επωφεληθούν από την είσοδο της στην λειτουργία τους. Παρουσιάστηκαν παραδείγματα της Επιστήμης των Πολιτών τόσο εντός των βιβλιοθηκών, προκειμένου να φανεί πως μπορεί μια βιβλιοθήκη να αποτελέσει ακόμη πιο κομβικό κομμάτι της κοινότητάς της, όσο και εκτός αυτών. Συμμετείχαν σε ασκήσεις, με στόχο να εξοικειωθούν με τα προγράμματα Επιστήμης των Πολιτών και με το ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτά.
Φωτογραφίες από την παρουσία της ΒΚΠ στο 28ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών17 βιβλιοθηκονόμοι από ακαδημαϊκές και δημόσιες/δημοτικές βιβλιοθήκες και τρεις φοιτητές συμμετείχαν στο εργαστήριο. Πριν την έναρξη του εργαστηρίου οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο και οι 12 από τους 20 δεν είχαν συμμετάσχει ξανά σε κάποιο πρόγραμμα Ανοικτής Επιστήμης/Επιστήμης των Πολιτών, με τους οκτώ από τους 20 να έχουν κάποια προηγουμένη εμπειρία σε αυτά. Η γνώση τους πάνω στο θέμα της Ανοικτής Επιστήμης χωρίστηκε σε: έξι άτομα περιορισμένη, επτά άτομα βασική, έξι άτομα καλή και ένα άτομο προχωρημένη. Όσον αφορά την Επιστήμη των Πολιτών οκτώ άτομα είχαν περιορισμένη γνώση, εννιά άτομα βασική και ένα προχωρημένη.

Οι συμμετέχοντες ήταν αρκετά ενεργοί κατά την διάρκεια του εργαστηρίου και συμμετείχαν στην συζήτηση θέλοντας και αυτοί να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν ένα πρόγραμμα Επιστήμης των Πολιτών και να οικοδομήσουν ένα δίκτυο συνεργασιών. Πραγματοποιήθηκε επίσης μια ενημερωτική εισαγωγή στο πρόγραμμα Erasmus+ “Citizen-enhanced Open Science in Southeastern Europe Higher Education knowledge hubs” που συμμετέχει η Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης του Πανεπιστήμιου Πατρών, προκειμένου να ενημερωθούν για την προσπάθεια που γίνεται για να γίνει γνωστή η Επιστήμη των Πολιτών στην χώρα μας.

Μετά την λήξη του εργαστηρίου οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν και ένα ερωτηματολόγιο αξιολόγησης όπου έξι άτομα το βρήκαν χρήσιμο και 14 άτομα εξαιρετικά χρήσιμο. Σε ερώτηση αν αυξήθηκε η γνώση τους πάνω στο θέμα , ένα άτομο απάντησε όχι ιδιαίτερα, ένα άτομο ήταν ουδέτερο και 18  άτομα απάντησαν ότι έμαθαν κάτι καινούριο. Στη συνέχεια, ένα άτομο απάντησε ότι δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τις νέες γνώσεις στην δουλειά του, πέντε άτομα δεν ήξεραν αν θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν και 13 άτομα απάντησαν ότι θα μπορούσαν να τις χρησιμοποιήσουν.

Η εργασία που παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια του συνεδρίου με τίτλο «Η βιβλιοθήκη ως κόμβος τεχνογνωσίας και παροχής υπηρεσιών για την Επιστήμη των Πολιτών» είχε θερμή ανταπόκριση από το κοινό και κάποιοι από τους παρευρισκόμενους συνειδητοποίησαν ότι ήδη συμμετείχαν σε προγράμματα Επιστήμης των Πολιτών, στο επίπεδο του πληθοπορισμού, και απλά δεν το είχαν αντιληφθεί.

Οδηγός υπηρεσιών Ανοικτής Επιστήμης για τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του Horizon Europe

Ο οδηγός συμβατότητας Ανοικτής Επιστήμης με τις απαιτήσεις του προγράμματος Horizon Europe εξετάζει κάθε εδάφιο του πρότυπου συμφωνητικού που υπογράφουν οι επιστημονικά υπεύθυνοι για την χρηματοδότηση των ερευνητικών τους έργων στο πλαίσιο του Horizon Europe και δίνει τις απαντήσεις που χρειάζονται ώστε να είναι απολύτως συμβατοί με τις απαιτήσεις της ΕΕ. Παράλληλα δίνει τις κύριες αξιόπιστες επιλογές από εργαλεία που ενισχύουν το ελληνικό σύστημα Ανοικτής Επιστήμης και καθιστούν την ανοικτότητα του ελληνικού ερευνητικού έργου εφάμιλλη των άλλων χωρών. Ο οδηγός αυτός δεν έχει στόχο να εξαντλήσει τις έννοιες γύρω από την Ανοικτή Επιστήμη, αλλά δίνει γρήγορες και κατανοητές λύσεις και προτάσεις.

Μπορείτε να διαβάσετε τον οδηγό, καθώς και να βρείτε μια εκτυπώσιμη μορφή του, στην ιστοσελίδα https://library.upatras.gr/support/horizoneurope.

Ο οδηγός αυτός συντάχθηκε από το προσωπικό της ΒΚΠ του Πανεπιστημίου Πατρών και της Μονάδας Επιστημονικής Επικοινώνησης του ΣΕΑΒ.

Συμμετοχή της Βιβλιοθήκης σε ερευνητικό έργο για την Επιστήμη των Πολιτών

Λογότυπο έργου CeOS_SEΘα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι η ΒΚΠ συμμετέχει στο ερευνητικό έργο “Citizen-enhanced open science in Southeastern Europe Higher Education knowledge hubs” (Erasmus+, Key Action 2) που στόχο έχει τη σύνδεση των πολιτών με την πανευρωπαϊκή προσπάθεια για την Ανοικτή Επιστήμη. Το έργο αναγνωρίζει ότι υπάρχει ανάγκη να αναπτυχθεί μια σύνδεση της κοινωνίας με την επιστήμη και οι ερευνητικές βιβλιοθήκες μπορούν να αποτελέσουν βασικό παράγοντα. Πολλές βιβλιοθήκες έχουν αναπτύξει υπηρεσίες υποστήριξης της Επιστήμης των Πολιτών (ΕτΠ), άλλες βασίζονται σε πολίτες για να επεξεργαστούν τις συλλογές τους, ενώ πρωτοβουλίες ΕτΠ, όπως το SciStarter, συνεργάστηκαν με ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες για την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών για την καλύτερη δυνατή εφαρμογή κοινών δράσεων. Εστιάζοντας στην Ανοικτή Επιστήμη που υποστηρίζεται από την ΕτΠ και συνδέοντας με το EOSC, το έργο αυτό που εντάσσεται στο Erasmus+, Key Action 2, στοχεύει στην άμεση ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων ΕτΠ στον ενάρετο κύκλο της Ανοικτής Επιστήμης. Υποστηρίζεται ιδιαίτερα μια γεωγραφική περιοχή, η Νοτιοανατολική Ευρώπη (ΝΑ), λόγω της εμφανιζόμενης έλλειψης συνεργιών Ανοικτής Επιστήμης και ΕτΠ. Το έργο παίρνει ως ιδανικές τοποθεσίες ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες που λειτουργούν σε ΑΕΙ, που συνεργάζονται με δημόσιες και άλλες βιβλιοθήκες, ως κόμβους ανοικτής γνώσης και καινοτομίας.

Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα https://library.upatras.gr/development/ceos_se.

Πνευματική ιδιοκτησία και Ανοικτή Επιστήμη: νομοθετικές εξελίξεις – πρακτικές εφαρμογές

Οι Εθνικοί Κόμβοι Ανοικτής Επιστήμης σε Ελλάδα και Κύπρο διοργανώνουν ένα διαδικτυακό σεμινάριο προκειμένου η ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα να ενημερωθεί για τις τελευταίες εξελίξεις σε επίπεδο πολιτικών και νομοθεσίας για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα της έρευνας.

Σκοπός του διαδικτυακού σεμιναρίου είναι να δοθεί μια σύντομη επισκόπηση των πολιτικών και της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας και των επιρροών που αυτά μπορεί να έχουν στον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζονται οι ιδρυματικές και εθνικές πολιτικές Ανοικτής Επιστήμης. Σε σχέση με τον τομέα αυτόν, ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην Οδηγία 2019/790 για την πνευματική ιδιοκτησία στην Ενιαία Ψηφιακή Αγορά, την Οδηγία 2019/1024 για τα Ανοικτά Δεδομένα, την Ευρωπαϊκή πολιτική για τα δεδομένα, την λευκή βίβλο για την τεχνητή νοημοσύνη, και την πρόταση της Επιτροπής για το EOSC Partnership. Το σύνολο των πολιτικών και νομοθετικών αυτών κειμένων θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο των ευρύτερων Ψηφιακών Ευρωπαϊκών πολιτικών και θα εξεταστεί το πως μπορούν να οδηγήσουν σε συγκεκριμένες δράσεις βελτίωσης και ενίσχυσης πολιτικών σε ιδρυματικό και εθνικό επίπεδο.

Εάν επιθυμείτε να παρακολουθήσετε το OpenAIRE webinar “Πνευματική ιδιοκτησία και Ανοικτή Επιστήμη: νομοθετικές εξελίξεις – πρακτικές εφαρμογές”, παρακαλώ συμπληρώστε τη φόρμα δήλωσης συμμετοχής (εδώ).

Ο σύνδεσμος για την πλατφόρμα παρακολούθησης θα αποσταλεί μια μέρα πριν την πραγματοποίηση του webinar σε όσες/ους έχουν δηλώσει συμμετοχή.

COVID-19: δράσεις, εργαλεία, καλές πρακτικές και σημεία επαφής στην Ελλάδα

Tο Ερευνητικό Κέντρο “Αθηνά”, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Εθνικού Κόμβου Ανοικτής Πρόσβασης στο OpenAIRE, στον οποίο συμμετέχει και ο ΣΕΑΒ, και του Εθνικού Κόμβου RDA, σας προσκαλεί την Παρασκευή 10 Απριλίου στις 12.00 το μεσημέρι σε ανοιχτό webinar με τίτλο “COVID-19: δράσεις, εργαλεία, καλές πρακτικές και σημεία επαφής στην Ελλάδα”. Το διαδικτυακό σεμινάριο προκύπτει από την ανάγκη να συλλεχθούν και να προωθηθούν μαζικά στην ελληνική ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα οι προσπάθειες και η γνώση όλων μας στη διαχείριση της κρίσης του ιού:

  • από τις ερευνητικές υποδομές και τις πιο εξειδικευμένες υπηρεσίες που αναπτύσσουν,
  • στην πρόσβαση σε και χρήση ηλεκτρονικών πηγών, εργαλείων και αποθετηρίων δεδομένων,
  • σε πρωτοβουλίες των επιστημονικών πεδίων της Υγείας και της Βιοπληροφορικής.

Επιπλέον, αναδεικνύει τη σημαντικότητα της Ανοικτής Επιστήμης για το διαμοιρασμό των δεδομένων, την ανοικτή πρόσβαση σε επιστημονικές δημοσιεύσεις, την ανάπτυξη και διαχείριση ανοικτού λογισμικού έρευνας και τη συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών (stakeholders) στον κύκλο ζωής της έρευνας.

Το webinar στοχεύει στη μεταξύ μας γνωριμία, στη διαμόρφωση κοινής αντίληψης και στην συντονισμένη απάντηση στα ερωτήματα που τίθενται καθημερινά από ερευνητικές ομάδες και ανεξάρτητους ερευνητές, ενισχύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την επιστημονική επικοινώνηση (scholarly communication) και την υποστήριξη που παρέχεται από τους οργανισμούς μας σε εθνικό επίπεδο.

Το υλικό που θα συλλεχθεί για την πραγματοποίηση του webinar, συμπεριλαμβανομένων των συζητήσεων που θα ακολουθήσουν, καθώς και του αποτελέσματος μιας πρώτης ανασκόπησης για σχετικές πηγές στην Ελλάδα, θα διαμορφωθεί έτσι ώστε να αποτελέσει έναν εθνικό οδηγό που, με τη βοήθεια όλων, θα διαμοιραστεί ανοιχτά σε emailing lists ερευνητικών κοινοτήτων και ομάδων σε όλη την επικράτεια.

Εάν επιθυμείτε να παρακολουθήσετε το OpenAIRE & RDA webinar “COVID-19: δράσεις, εργαλεία, καλές πρακτικές και σημεία επαφής στην Ελλάδα”, μπορείτε να συμπληρώσετε τη φόρμα δήλωσης συμμετοχής στην οποία δίνονται και πληροφορίες σύνδεσης.