Σεμινάριο χρήσης του αποθετηρίου ερευνητικών δεδομένων HARDMIN

Λογότυπο υπηρεσίας HardminΘα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι την Πέμπτη, 13/10/2022, στις 11.00 π.μ., θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακό σεμινάριο χρήσης του Αποθετηρίου Ερευνητικών Δεδομένων του ΣΕΑΒ (HARDMIN), το οποίο θα απευθύνεται σε όλους τους ερευνητές και μέλη ΔΕΠ των ελληνικών ακαδημαϊκών ιδρυμάτων.

Το σεμινάριο θα διαρκέσει περίπου μια ώρα και η παρακολούθηση θα γίνει κατόπιν εγγραφής στην ιστοσελίδα https://authgr.zoom.us/meeting/register/tJIsfuGtpjwiEtda9hp-gA-NfSpUHCW3f5xr.

Σκοπός του σεμιναρίου είναι η ενημέρωση των ερευνητών και μελών ΔΕΠ σχετικά με τις δυνατότητες και τα οφέλη του HARDMIN, τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, τη διάδοση χρήσης του, την ενημέρωση σχετικά με τις μεθόδους αποθήκευσης των ερευνητικών δεδομένων και των αναγνωριστικών που τα συνοδεύουν, κ.ά.

Λίγα λόγια για το HARDMIN

Τα ερευνητικά δεδομένα είναι πολύτιμα για την πρόοδο της Επιστήμης και δη της Ανοικτής που αποτελεί πλέον το κύριο παράδειγμα και υποστηρίζει ο ΣΕΑΒ με τις πολιτικές και πρακτικές του. Λόγω της αξίας τους πρέπει να διατηρούνται συστηματικά και συντεταγμένα, ούτως ώστε να μπορούν να αξιοποιούνται μακροπρόθεσμα, μέσω της πρόσβασης και της δυνητικής επαναχρησιμοποίησής τους στο μέλλον. Η παρούσα πολιτική αφορά τα δεδομένα (αλλιώς γνωστά ως «ψηφιακά δεδομένα») που αποτίθενται και αποθηκεύονται ηλεκτρονικά στο Αποθετήριο Ερευνητικών Δεδομένων του ΣΕΑΒ (HARDMIN – Hellenic Academic Research Data Management Initiative).

Αναγκαιότητα χρήσης του HARDMIN

Καθώς όλα τα ψηφιακά δεδομένα εξαρτώνται από το λογισμικό που χρησιμοποιείται κάθε φορά, ο κίνδυνος να αχρηστευθούν ή να χαθούν είναι πολύ πιθανός, εφόσον κατά κανόνα το λογισμικό εξελίσσεται ή/και καθίσταται παρωχημένο. Η αποθήκευση των δεδομένων και η διατήρησή τους πρέπει να εξασφαλίζεται με τη χρήση μηχανισμών backup και την προστασία από ψηφιακές ή φυσικές καταστροφές. Οι δύο παραπάνω συνθήκες διασφαλίζονται με τη χρήση του HARDMIN και της κεντρικοποιημένης υποδομής του ΣΕΑΒ. Σκοπός της λειτουργίας του κεντρικού αυτού αποθετηρίου είναι η συγκέντρωση του συνόλου των ερευνητικών δεδομένων που δημιουργούνται από Έλληνες ερευνητές και ακαδημαϊκούς των ελληνικών Πανεπιστημίων και η διάθεση τους με όσο το δυνατόν πιο ανοικτό και ασφαλή τρόπο.

Το αποθετήριο έρχεται να καλύψει την καίρια ανάγκη ασφαλούς φύλαξης και δημοσίευσης ερευνητικών δεδομένων της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας. Απώτερος στόχος είναι η αύξηση της διαφάνειας στην  έρευνα, η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης των ερευνητικών δεδομένων από τους ενδιαφερόμενους ερευνητές ανά τον κόσμο, η επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού του ερευνητικού πεδίου στη χώρα μας και η υιοθέτηση ανταγωνιστικών πρακτικών στον στίβο των ερευνητικών προτάσεων και της επιστημονικής επικοινώνησης.

Η πρόσβαση και η χρήση του Αποθετηρίου Ερευνητικών Δεδομένων HARDMIN για απόθεση επιτρέπεται από όλους/ες τους ερευνητές/ριες που έχουν ενεργή σχέση απασχόλησης σε ίδρυμα μέλος του ΣΕΑΒ. Σε περιπτώσεις, η πρόσβαση και η χρήση του HARDMIN για απόθεση μπορεί να επιτραπεί και σε μη ενεργούς/ες ερευνητές/ριες, σύμφωνα πάντα όμως με τις ρυθμίσεις που επιβάλλονται από τον ΣΕΑΒ και σε άλλες υπηρεσίες, όπως για παράδειγμα η συμμετοχή σε προγράμματα Ανοικτής Πρόσβασης. Η πρόσβαση γίνεται αποκλειστικά με ιδρυματικούς λογαριασμούς, όπως αυτοί υποστηρίζονται από τα ομόσπονδα συστήματα εξουσιοδότησης στα οποία συμμετέχει ο Σύνδεσμος.

Υπολογιστικό νέφος HYPATIA για τις βιοεπιστήμες

Οι βιοεπιστήμονες στην Ελλάδα έχουν πλέον στη διάθεσή τους μια πρόσθετη επιλογή για την εξυπηρέτηση των υπολογιστικών τους αναγκών και τη φιλοξενία των ηλεκτρονικών υπηρεσιών που παρέχουν: το υπολογιστικό Νέφος “HYPATIA” της ερευνητικής υποδομής ELIXIR-GR, στην οποία συμμετέχουν οι κυριότεροι ερευνητικοί οργανισμοί και πανεπιστήμια της Ελλάδας με σημαντική δραστηριότητα στις Βιοεπιστήμες. Το Νέφος ονομάστηκε έτσι προς τιμήν της Υπατίας, της φιλοσόφου και επιστήμονα που έζησε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου μεταξύ 370 και 415 μ.Χ.

Οι υπολογιστικοί πόροι του Νέφους “HYPATIA” βασίζονται σε μια ισχυρή συστάδα ετερογενών υπολογιστών συνολικά 1.500 πυρήνων που εξυπηρετούν μεγάλο αριθμό βάσεων δεδομένων και εργαλείων αναλύσεων. Η ετερογένεια αυτή αφορά στις διαφορετικές προδιαγραφές (π.χ. επεξεργαστική ισχύς, διαθέσιμη μνήμη) και τις ειδικές δυνατότητες (π.χ. υποστήριξη κάρτας γραφικών ή δίσκων τεχνολογίας SSD) που διαθέτουν οι κόμβοι της συστάδας, ώστε να υποστηρίζουν με τον βέλτιστο τρόπο τις ιδιαίτερες ανάγκες των υπολογιστικών πειραμάτων και υπηρεσιών που εξυπηρετούν. Ο εξοπλισμός και η αντίστοιχη πλατφόρμα διαχείρισης υπολογιστικών και αποθηκευτικών πόρων συντηρούνται και υποστηρίζονται από το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε. – GRNET), φορέα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, και το Ερευνητικό Κέντρο “Αθηνά”, αντίστοιχα. Ο εξοπλισμός φιλοξενείται σε κέντρα δεδομένων της ΕΔΥΤΕ.

Στην “HYPATIA” φιλοξενούνται ήδη, μεταξύ άλλων, η Εθνική διαδικτυακή πύλη δεδομένων Covid-19 και η πλατφόρμα για επεξεργασία δεδομένων GALAXY που προσφέρεται και για την ανάλυση μοριακών δεδομένων Covid-19.

Η προμήθεια και εγκατάσταση του αντίστοιχου εξοπλισμού, όπως επίσης και η ανάπτυξη της αντίστοιχης πλατφόρμας διαχείρισης χρηματοδοτήθηκε από την Πράξη «ELIXIR-GR: Η Ελληνική Ερευνητική Υποδομή για Διαχείριση και Ανάλυση Δεδομένων στις Βιοεπιστήμες (κωδικός ΟΠΣ: 50002780)» του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ)” (ΕΣΠΑ 2014-2020). Ο ελληνικός κόμβος ELIXIR-GR συντονίζεται από το Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμιγκ» και αριθμεί 16 Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα, και την ΕΔΥΤΕ.

Για την εξοικείωση των ερευνητών με την πλατφόρμα έχει προγραμματιστεί σειρά ανοικτών διαδικτυακών σεμιναρίων (webinars), το πρώτο από τα οποία θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου 2021 στις 17:00. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να εγγραφούν στο σεμινάριο εδώ.

Εκδηλώσεις για την Ανοικτή Πρόσβαση και τα Ερευνητικά Δεδομένα

Στο πλαίσιο εορτασμού της Εβδομάδας Ανοικτής Πρόσβασης 2020, η Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Πατρών φιλοξενεί στο Webex του Ιδρύματός τρεις ενημερωτικές εκδηλώσεις που απευθύνονται στην ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα. Αυτές είναι:

1. “Αρπακτικά” επιστημονικά περιοδικά και λογοκλοπή: δύο σκοτεινές όψεις της Ανοικτής Πρόσβασης

Δευτέρα, 19/10/2020, 12:00 – 13:00
Πληροφορίες και φόρμα εγγραφής: https://library.upatras.gr/event/predatory

Τα λεγόμενα “αρπακτικά” περιοδικά (predatory journals) λειτουργούν σε βάρος της επιστήμης, με αποκλειστικό στόχο το ίδιο όφελος. Μοναδικό κριτήριο αποδοχής μιας δημοσίευσης είναι η καταβολή του κόστους δημοσίευσης. Συχνά χρησιμοποιούν ψευδείς και παραπλανητικές πληροφορίες που αφορούν δείκτες μέτρησης, βάσεις ευρετηρίασης, μέλη εκδοτικής επιτροπής, κ.ά. Ορισμένοι ερευνητές παραπλανήθηκαν θεωρώντας τα αξιόπιστα, ενώ κάποιοι άλλοι παρασύρθηκαν υπό την πίεση της παραγωγής δημοσιεύσεων και το δόγμα “publish or perish.” Η λογοκλοπή, η οποία αποτελεί ακαδημαϊκό παράπτωμα, αφορά στην οικειοποίηση λέξεων, φράσεων ή και ολόκληρου έργου τρίτων. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη λογοκλοπής. Κάποια είναι περισσότερο γνωστά (π.χ. κατά λέξη αντιγραφή) και άλλα λιγότερο (π.χ. αυτό-λογοκλοπή).

2. Η Ανοικτή Πρόσβαση και πώς μπορεί να υλοποιηθεί από τους Έλληνες ερευνητές

Τετάρτη, 21/10/2020, 12:00 – 13:00
Πληροφορίες και φόρμα εγγραφής: https://library.upatras.gr/event/openaccesshow

Στο σεμινάριο θα αποτυπωθεί η τρέχουσα κατάσταση στην Ελλάδα όσον αφορά την Ανοικτή Πρόσβαση και την πραγμάτωσή της στο ακαδημαϊκό περιβάλλον. Θα γίνει αναφορά σε απτά οφέλη της δημοσίευσης σε καθεστώς Ανοικτής Πρόσβασης και πώς αυτή μπορεί να υλοποιηθεί μέσω των συμφωνιών του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Τέλος, θα παρουσιαστούν τρόποι διατήρησης των δικαιωμάτων των συγγραφέων επί των δημοσιεύσεών τους, ώστε να μπορούν να επαχρησιμοποιηθούν σε διάφορες περιστάσεις.

3. Ερευνητικά δεδομένα: προσβάσιμες υποδομές και καινοτόμα εργαλεία στην Ελλάδα

Παρασκευή, 23/10/2020, 13:00 – 14:30
Πληροφορίες και φόρμα εγγραφής: https://library.upatras.gr/event/researchdatagreece

Θα παρουσιαστεί ο χάρτης εθνικών αποθετηρίων ερευνητικών δεδομένων, θα αναλυθεί η συνδρομή τους στις πανευρωπαϊκές υποδομές υπολογιστικού νέφους και η συμβολή τους στον δρόμο για την Ανοικτή Επιστήμη. Παράλληλα, καθώς σημαντικές ιδιότητες των δεδομένων, όπως για παράδειγμα το θέμα της ευαίσθητης πληροφορίας και των προσωπικών δεδομένων, αποθαρρύνουν την αποδοχή ανοικτών πρακτικών, θα παρουσιαστεί το εργαλείο Amnesia που παρέχει με αυτοματοποιημένο τρόπο υπηρεσίες ανωνυμοποίησης τους.