Τι είναι η Επιστήμη των Πολιτών;
Τα τελευταία χρόνια, ένας από τους κύριους πυλώνες της Ανοικτής Επιστήμης (Open Science), η Επιστήμη των Πολιτών (Citizen Science, εφεξής ΕτΠ), αποκτά όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον ως εργαλείο συγκέντρωσης δεδομένων και κοινωνικής ευαισθητοποίησης, δίνοντας την ευκαιρία συμμετοχής των πολιτών, σε διάφορα στάδια της επιστημονικής έρευνας. Αν και η συλλογή δεδομένων από πολίτες προϋπήρχε, ο όρος ‘Επιστήμη των Πολιτών’ και η δημιουργία ανοικτών εργαλείων για την διευκόλυνση συλλογής δεδομένων, εμφανίστηκε την δεκαετία του 1990. Πέρα το γεγονός ότι βοηθά τους πολίτες να γίνονται ενεργοί συμμέτοχοι σε φάσεις καταγραφής, ανάλυσης, σχολιασμού δεδομένων, τους βοηθά επίσης να αντιλαμβάνονται βασικούς επιστημονικούς προβληματισμούς και την αξία της έρευνας για την πρόοδο και την ευημερία.
Γιατί οι βιβλιοθήκες;
Ο ρόλος των ακαδημαϊκών και δημόσιων βιβλιοθηκών είναι πολύ σημαντικός στην διαδικασία σύνδεσης της κοινωνίας με την επιστημονική κοινότητα ως κομβικά σημεία επικοινωνίας, προώθησης και υποστήριξης της ΕτΠ. Η προσφορά συγκεκριμένων υποδομών όπως υπηρεσίες τεχνολογίας πληροφοριών, εξυπηρετητές, το ιδρυματικό αποθετήριο, χώροι συναντήσεων και σεμιναρίων μπορούν να αποτελέσουν μια αρχή για την έμπρακτη υποστήριξη ΕτΠ προγραμμάτων. Επίσης, η κοινοποίηση από την Βιβλιοθήκη πληροφοριών για συλλογές σχετικές με το θέμα της ΕτΠ έρευνας και των αποτελεσμάτων, υποστηρίζουν τόσο την ακαδημαϊκή όσο και την εκλαϊκευμένη επιστημονική κοινότητα.
Τι κάνει η ΒΚΠ για την ΕτΠ;
Η Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Πατρών στο πλαίσιο της συμμετοχής στης στο Erasmus+ πρόγραμμα Citizen-enhanced open science in Southeastern Europe Higher Education knowledge hubs (CEOs SE) που ασχολείται και στηρίζει ερευνητικά τον καίριο ρόλο των ακαδημαϊκών και δημόσιων βιβλιοθηκών στην προώθηση και υποστήριξη της Επιστήμης των Πολιτών, ως κομβικά σημεία σύνδεσης της κοινωνίας με την επιστήμη έχει αναπτύξει και παρέχει το παρακάτω πλαίσιο υπηρεσιών:
- Συλλογή και ανάδειξη εργαλείων και εφαρμογών ΕτΠ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους/ις ερευνητές/ριες του Πανεπιστημίου Πατρών. Στο ευρετήριο των υπηρεσιών ΕτΠ μπορούν να καταγράφονται και να αναδεικνύονται οι εφαρμογές που έχουν συμμετάσχει ερευνητές του ιδρύματος μας.
- Παροχή προγραμμάτων γνωριμίας, ευαισθητοποίησης και κατάρτισης σε φοιτητές/ριες για την βάση των προγραμμάτων ΕτΠ, τις μελλοντικές ερευνητικές ευκαιρίες, τα θετικά και τα αρνητικά, και την πρακτική πλευρά της υλοποίησης τους.
- Ανάπτυξη συλλογής στο ιδρυματικό αποθετήριο Νημερτής για τη μακροχρόνια διατήρηση και δυνητική επαναχρησιμοποίηση κειμένων, πρωτοκόλλων, εκπαιδευτικού υλικού και γενικότερα περιεχόμενου που χρησιμοποιείται ή δημιουργείται κατά την διάρκεια ενός προγράμματος ΕτΠ.
- Ανάπτυξη συλλογής στο αποθετήριο HARDMIN, βάσει των αρχών του FAIR (Ευρέσιμα, Προσβάσιμα, Διαλειτουργικά και Επαναχρησιμοποιήσιμα ερευνητικά δεδομένα) για τη διατήρηση και δυνητική επαναχρησιμοποίηση των ερευνητικών δεδομένων.
- Φιλοξενία δράσεων επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ ερευνητών και επιστημόνων πολιτών στην Ιδεοθήκη, το νέο σημείο συνάντησης, συνεργασίας, εξέλιξης ιδεών και ερευνητικής δικτύωσης στο ισόγειο της ΒΚΠ, ή σε άλλους χώρους της.
Αν δραστηριοποιήστε στον χώρο της ΕτΠ και χρειάζεστε κάτι ακόμα, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με το προσωπικό μας, κ. Αλεξάνδρα Γούδη (2610 969630).