Για τρεις ημέρες, 23-25 Οκτωβρίου 2013, η κοινότητα των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών της χώρας μας συνήλθε στο πλαίσιο των εργασιών του 22ου Πανελληνίου Συνεδρίου Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών και συζήτησε εκτενώς, αντάλλαξε απόψεις και πρότεινε λύσεις σε καίρια προβλήματα που ο χώρος αντιμετωπίζει. Στις εργασίες του συνεδρίου οι συμμετέχοντες ανέπτυξαν τον προβληματισμό τους για τις δυσμενείς επιπτώσεις του μέτρου της διαθεσιμότητας και τις συνέπειες που επιφέρει σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο. Οι σύνεδροι εξέφρασαν ανεπιφύλακτα τις αντιρρήσεις τους και εξέφρασαν ομόθυμα την άποψη ότι το συγκεκριμένο μέτρο θίγει βάναυσα τις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες, και διακυβεύει αδίκως τα όποια επιτεύγματα των τελευταίων δύο δεκαετιών.

Συγκεκριμένα αμφισβητούνται και κλονίζονται:

• η αποστολή της Βιβλιοθήκης ως φορέας υποστήριξης της εκπαιδευτικής και ερευνητικής αποστολής του ελληνικού Δημόσιου Πανεπιστημίου. Η υποβάθμιση των υπηρεσιών των Βιβλιοθηκών θα οδηγήσει σε αντίστοιχη υποβάθμιση της εκπαίδευσης και της έρευνας, δύο κυρίων εργαλείων για την ανάπτυξη της χώρας και την έξοδο από την κρίση.
• η έννοια της Βιβλιοθήκης ως φορέας ανάπτυξης. Αυτή τη στιγμή υλοποιούνται μια σειρά έργων αναπτυξιακού χαρακτήρα, τα οποία εκτροχιάζονται με δυσοίωνες προβλέψεις τόσο για την εκτέλεση και ολοκλήρωση τους, όσο και για την απορρόφηση των σχετικών κονδυλίων.
• η έννοια της Βιβλιοθήκης ως φορέας προβολής της έρευνας στην Ελλάδα και του ελληνικού πολιτισμού. Οι ελληνικές ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες και τα επιτεύγματά τους (βλ. πλείστες ψηφιακές συλλογές, συμμετοχή σε πανευρωπαϊκά προγράμματα προβολής του πολιτισμικού αποθέματος κάθε γλώσσας, βλ. Europeana) αναβάθμισαν την έξωθεν μαρτυρία της ελληνικής έρευνας και πολιτισμού. Η μαρτυρία αυτή πλέον ταλαντεύεται με δυσοίωνες προβλέψεις για την προβολή της ελληνικής ιστορίας, γλώσσας και πολιτισμού.

Ως δημιουργική αντίδραση απέναντι στα παραπάνω προτάθηκαν τα εξής:

• Συγκρότηση επιτροπής για την επικαιροποίηση των προτάσεων που έχουν συντονισμένα υποβάλλει οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες κατά το παρελθόν για τον εκσυχρονισμό των οργανωτικών δομών των βιβλιοθηκών, τη θεσμική θωράκισή τους εντός των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τη διαφάνεια στελέχωσης των θέσεων ευθύνης. Ενδεικτικά αναφέρεται η ανάγκη για τη συστηματική απαίτηση έκδοσης των ΠΔ για την πλήρωση των θέσων ευθύνης και για την ένταξη των βιβλιοθηκών στα οργανογράμματα των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων ως αναπόσπαστο τμήμα τους.
• Ενδυνάμωση της επικοινωνίας των βιβλιοθηκών με τις εξυπηρετούμενες κοινότητες (κοινωνικοί και επαγγελματικοί φορείς, κλπ). Παρουσιάστηκε πανελλήνια έρευνα για τις απόψεις των διευθυντών των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών ως προς την ανάγκη εξωστρεφών δράσεων, ως πολιτική διεύρυνσης της βάσης επιρροής και συμμαχιών των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Ενδεικτικά προτάθηκε η σύνδεση των μουσικών ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών με τους μουσικούς δημιουργούς και λοιπούς φορείς μουσικής με στόχο την ενιαία και δομημένη παρουσίαση της σχετικής πληροφορίας.
• Προβολή των υπηρεσιών των βιβλιοθηκών ως βέλτιστες πρακτικές εντός και εκτός Πανεπιστημίου. Ανάγκη για συντεταγμένες προσπάθειες εξωτερίκευσης μέσω ενός στρατηγικού σχεδίου μάρκετινγκ.
• Θεσμοθέτηση της Ημέρας της Βιβλιοθήκης για την προβολή του έργου τους σε ευρύτερες ομάδες από αυτές που τυπικά καλούνται να εξυπηρετήσουν. Διεύρυνση της συνεργασίας με βιβλιοθήκες άλλου σκοπού για περαιτέρω διάδοση των επιτευγμάτων τους και για τις ευκαιρίες πληροφόρησης που υπάρχουν για τους πολίτες.
• Συγκρότηση επιτροπής, υπό την αιγίδα του Σ.Ε.Α.Β., για τη έγκαιρη συλλογή πληροφόρησης της κοινότητας αναφορικά με τις τάσεις και προθέσεις των διαχειριστικών οργάνων.

Παράλληλα, οι ερευνητές και τα μέλη των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών παρουσίασαν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους επάνω σε θέματα αιχμής, όπως η διαχείριση των δεδομένων των βιβλιοθηκών, τα νέα βιβλιογραφικά παραδείγματα, μοντέλα και εργαλεία, τις πολυποίκιλες υπηρεσίες για την ισότιμη πρόσβαση όλων των εξυπηρετούμενων κοινοτήτων, τις νέες υποδομές και τεχνολογίες κοινής ωφέλειας και οικονομίας κλίμακας, κ.ά. Οι εργασίες του συνεδρίου επικύρωσαν τον τίτλο του και επιβεβαίωσαν ότι οι αξίες του παρελθόντος των ελληνικών βιβλιοθηκονόμων, με την αστείρευτη δύναμη και δημιουργική επιμονή τους, συνεχίζουν να αποτελούν οδηγούς για το μέλλον.

Aγαπητοί συνάδελφοι, φίλοι και συνεργάτες

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων τα ακαδημαϊκά ιδρύματα και οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες της χώρας μας ήρθαν αντιμέτωπα με ένα πρωτοφανές χτύπημα απαξίωσης και διάλυσής τους με την εφαρμογή του μέτρου της “διαθεσιμότητας”, στο πλαίσιο του οποίου 1349 εργαζόμενοι, εκ των οποίων 94 συνάδελφοι βιβλιοθηκονόμοι, προβλέπεται να απομακρυνθούν από τις υφιστάμενες θέσεις εργασίας τους, με σοβαρό ενδεχόμενο οι περισσότεροι από αυτούς τελικά να απολυθούν οριστικά.

Ως οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου αντιμετωπίσαμε το δίλλημα για το αν θα έπρεπε να αναβάλλουμε τη διεξαγωγή του φετινού συνεδρίου ή να προχωρήσουμε. Η απομάκρυνση και οι πιθανές απολύσεις των συναδέλφων, οι απεργιακές κινητοποιήσεις και τα κλειστά ιδρύματα, το άγχος για την επόμενη μέρα των βιβλιοθηκών μας, οι πλείστες και σημαντικές πρακτικές/διαχειριστικές επιπτώσεις στη διοργάνωση και εντέλει η κάκιστη ψυχολογική διάθεση όλων μας φυσιολογικά έγερνε την πλάστιγγα προς την αναβολή του συνεδρίου.

Παρ’όλα αυτά ύστερα από συζητήσεις και διαβούλευση με πολλούς συναδέλφους από άλλες βιβλιοθήκες καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι απέναντι σε μια τέτοια επίθεση οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες, οι βιβλιοθηκονόμοι και γενικότερα οι εργαζόμενοι των θιγόμενων ιδρυμάτων καθώς και οι ίδιες οι βιβλιοθήκες ως οργανισμοί και θεσμοί, θα πρέπει να αντιτάξουν μια σθεναρή, δυναμική και κυρίως δημιουργική αντίδραση με στόχο την ενημέρωση της κοινωνίας και την αποδόμηση της ηθικής και πρακτικής βάσης του μέτρου της “διαθεσιμότητας”, μέσω

• της προβολής της πραγματικής εικόνας και του έργου των βιβλιοθηκών και των εργαζομένων σε αυτές
• της παρουσίασης των θετικών επιπτώσεων του έργου μας στο εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο που τελείται στα Ελληνικά ακαδημαϊκά ιδρύματα
• της παρουσίασης των πραγματικών οικονομιών κλίμακας για το ελληνικό κράτος που επιτεύχθηκαν από την επιτυχή υλοποίηση από τις βιβλιοθήκες και το προσωπικό τους, σειράς πρωτοποριακών έργων σε ιδρυματικό ή και σε οριζόντιο/εθνικό επίπεδο
• της καταγραφής των πραγματικών αναγκών των βιβλιοθηκών
• της αναλυτικής περιγραφής της επόμενης ημέρας για τις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες

Πάνω από όλα, με την απόφασή μας θεωρούμε ότι σήμερα περισσότερο από ποτέ, θα πρέπει να δείξουμε σε όλους ότι οι ελληνικές ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες, οι έλληνες βιβλιοθηκονόμοι, μέσω του έργου τους και των θεσμών τους ήταν, είναι και θα είναι παρόντες, ενεργοί και δημιουργικοί, χρήσιμοι, απαραίτητοι και αναπόσπαστα μέρη της εκπαιδευτικής και ερευνητικής δραστηριότητας στην χώρα μας.

Με βάση το σκεπτικό αυτό θα θέλαμε να σας ανακοινώσουμε ότι το 22ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών θα διεξαχθεί κανονικά το διάστημα 23-25 Οκτωβρίου 2013 στην Πάτρα, σύμφωνα με τις παρακάτω απαραίτητες προσαρμογές σε επίπεδο θεματολογίας, προγράμματος και οργάνωσης:

• Το συνέδριο αρχίζει επίσημα την Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2013 και διαρκεί μέχρι την Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2013
• Η πρώτη ημέρα του συνεδρίου είναι αφιερωμένη στον αγώνα των συναδέλφων βιβλιοθηκονόμων και εργαζομένων στα πανεπιστήμια που πλήττονται από το μέτρο της “διαθεσιμότητας”. Δίνουμε το βήμα στους συναδέλφους, εκπροσώπους βιβλιοθηκών, πανεπιστημίων και άλλων φορέων, μέλη ΔΕΠ και ανθρώπους των επιστημών και των τεχνών, φοιτητές και απλούς πολίτες για να επιχειρηματολογήσουν ενάντια στη διαθεσιμότητα. Παράλληλα διοργανανώνουμε ανοικτές συζητήσεις και συνεντεύξεις τύπου και ενημέρωσης του τύπου και της κοινωνίας.
• Οι εκδηλώσεις της πρώτης ημέρας θα διεξαχθούν κανονικά στους χώρους της Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης (ΒΚΠ) του Πανεπιστημίου Πατρών.
• Η 2η και 3η ημέρα θα ακολουθήσει το αρχικό σχεδιασμό του προγράμματος με μικρές αλλά σημαντικές αλλαγές με σκοπό την μεγαλύτερη ανάδειξη των προβλημάτων που θα δημιουργηθούν στις βιβλιοθήκες, αλλά και στην εκπαιδευτική και ερευνητική διαδικασία με την εφαρμογή του μέτρου της διαθεσιμότητας.
• Οι εργασίες της 2ης και 3ης ημέρας του συνεδρίου καθώς και η έκθεση του συνεδρίου θα φιλοξενηθούν στο ξενοδοχείο Porto Rio (http://www.portoriohotel.gr/).
• Οι εκπαιδευτικές ενότητες (tutorials) θα διεξαχθούν κανονικά το πρωί της πρώτης ημέρας του συνεδρίου, πριν τις εκδηλώσεις ενάντια στη διαθεσιμότητα, στους χώρους της ΒΚΠ, εφόσον συμπληρωθεί ικανός αριθμός συμμετεχόντων.
• Η συμμετοχή τόσο στο συνέδριο, όσο και στις εκπαιδευτικές ενότητες είναι πλέον δωρεάν για όλους τους συμμετέχοντες.
• Το πρόγραμμα του συνεδρίου έχει ήδη αναρτηθεί στον ιστότοπο του συνεδρίου στη διεύθυνση: http://conference2013.lis.upatras.gr/index.php/palc/22palc/schedConf/program. Το αναλυτικό πρόγραμμα της 1ης ημέρα αναμένεται να διαμορφωθεί τις επόμενες ημέρες.

Καλούμε τους συναδέλφους, συνεργάτες και φίλους των ελληνικών Βιβλιοθηκών να δώσουν το παρών στο φετινό συνέδριο και να συμβάλλουν στην προσπάθεια να ακουστεί δυνατά η φωνή μας και το έργο σε ολόκληρη την κοινωνία.

Η Οργανωτική Επιτροπή του 22ου Πανελληνίου Συνεδρίου Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών