Ετήσια αναφορά 2022

Ο παρών απολογισμός της λειτουργίας της ΒΚΠ είναι ο πρώτος που δημοσιεύεται μετά το 2019. Το έτος αναφοράς είναι το πρώτο μετά την πανδημία του κορωνοϊού κατά το οποίο η Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης λειτούργησε εξ ολοκλήρου στον φυσικό της χώρο. Καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, το προσωπικό της εργαζόταν για τη συντήρηση και ευταξία των χώρων της, την ανάπτυξη των υπηρεσιών της και την οργάνωση των συλλογών της, ανεξάρτητα αν ήταν ανοικτή για το κοινό ή αν όλο το προσωπικό ήταν διαθέσιμο. Μέσα σε αυτή τη διετία υπήρξαν διάσπαρτες αναφορές για την ολική ή μερική λειτουργία της και η μέριμνα της ΒΚΠ είναι τα διδάγματα από την λειτουργία της σε ειδικές συνθήκες να παραμείνουν ενεργά και να βελτιώνουν και την πάγια.

A. Ανάπτυξη συλλογών

1. Έντυπες συλλογές

Στο τέλος του 2022, ο κατάλογος της ΒΚΠ “Νηρέας” περιείχε 223.565 βιβλιογραφικές εγγραφές (τίτλοι τεκμηρίων), οι οποίες αντιστοιχούν σε 351.570 αντίτυπα. Οι αριθμοί αυτοί αναφέρονται τόσο στις συλλογές της ΒΚΠ, όσο και των Παραρτημάτων της σε άλλες πόλεις όπου λειτουργεί το Πανεπιστήμιο Πατρών. Σημειώνεται ότι η ΒΚΠ το 2022 ξεκίνησε ένα ευρύ πρόγραμμα εκκαθάρισης της συλλογής από πλεονάζοντα ή φθαρμένα αντίτυπα. Ο κατάλογος της ΒΚΠ είναι ελεύθερα προσβάσιμος στη διεύθυνση https://nereus.library.upatras.gr.

Το 2022 προστέθηκαν στο σύστημα 12.873 τόμοι που αντιστοιχούν σε 9.615 νέες εγγραφές (νέοι τίτλοι ή νέες εκδόσεις).

Μεταξύ αυτών, συμπεριλαμβάνονται 250 τόμοι βιβλίων, των οποίων ολοκληρώθηκε η επεξεργασία και η εισαγωγή στον κατάλογο, που δωρήθηκαν από τον Ομότιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Πατρών Σωκράτη Λ. Σκαρτσή. Το μεγαλύτερο μέρος τους αφορά την ελληνική ποίηση, που αποτελεί το κύριο ενδιαφέρον του, σύμφωνα με το βιογραφικό στον επίσημο ιστότοπό του. Παράλληλα, τίτλοι λογοτεχνικών περιοδικών, μικρές και εκλεκτικές εκδόσεις -πολλές από τις οποίες επιμελήθηκε ο ίδιος ο Σωκράτης Σκαρτσής- συμπληρώνουν τη συλλογή των φιλολογικών περιοδικών της ΒΚΠ.

Από προσκτήσεις του Ευδόξου, η συλλογή διευρύνθηκε κατά 690 τίτλους (963 τόμοι), καλύπτοντας έτσι όλο το φάσμα των τίτλων που έχουν δηλωθεί στο σύστημα από το διδακτικό προσωπικό, συμπεριλαμβανομένων των Τμημάτων του πΤΕΙ Δυτικής Ελλάδος. Από μεμονωμένες δωρεές, η ΒΚΠ δέχθηκε 154 τόμους. Παράλληλα, το 2022 η ΒΚΠ απέκτησε πολύ σημαντικές συλλογές μέσω δωρεάς.

1. Δωρεά Ελισάβετ και Παναγιώτη Κοτζιά: Η Ελισάβετ Κοτζιά είναι δημοσιογράφος και κριτικός λογοτεχνίας. Συνεργάζεται με εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά. Από το 1990 και για δύο δεκαετίες κρατούσε την κυριακάτικη στήλη κριτικής βιβλίου στην εφημερίδα Καθημερινή. Ο Παναγιώτης Κοτζιάς είναι δημοσιογράφος, εργάζεται από το 1980 ως υπεύθυνος ύλης στην εφημερίδα Καθημερινή και έχει αναλάβει την οργάνωση του αρχείου Κοτζιά. H συλλογή τους καλύπτει ένα μεγάλο μέρος της μεταπολεμικής ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής και περιλαμβάνει ελληνικά έργα μυθοπλασίας και ποιητικές συλλογές, μελέτες και αφιερώματα περιοδικών. Μέρος των βιβλίων ανήκει στον πατέρα τους, Αλέξανδρο Κοτζιάς (1926-1992), συγγραφέα, μεταφραστή και κριτικό λογοτεχνίας, που μέσα από το έργο του συνέβαλε ενεργά στην ιστορική μνήμη του “Τριακονταετούς Ελληνικού Πολέμου”, όπως ονόμασε την περίοδο 1944-1974.
2. Δωρεά Έρσης Σωτηροπούλου: Η πατρινή συγγραφέας Έρση Σωτηροπούλου δώρισε 500 τόμους από την οικογενειακή της συλλογή. Η Έρση Σωτηροπούλου σπούδασε φιλοσοφία και πολιτιστική ανθρωπολογία στη Φλωρεντία και έχει συγγράψει πολλά βραβευμένα μυθιστορήματα, όπως “Ζιγκ-ζαγκ στις νεραντζιές” (Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2000, Βραβείο Μυθιστορήματος του περιοδικού Διαβάζω), “Εύα” (Βραβείο Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών), “Τι μένει από τη νύχτα” (Βραβείο “Μεσόγειος”),ενώ η συλλογή διηγημάτων “Να νιώθεις μπλε, να ντύνεσαι κόκκινα” απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος 2012. Η δωρεά αυτή κρατά ισχυρούς τους δεσμούς της οικογένειας της κυρίας Σωτηροπούλου με το Πανεπιστήμιό μας, το οποίο δεν ξεχνά τη μακροχρόνια και ουσιαστική συμβολή του πατέρα της στη Νομική Υπηρεσία.
3. Δωρεά Κώστα Λογαρά: Ο πατρινός συγγραφέας Κώστας Λογαράς δώρισε περίπου 1500 τόμους της προσωπικής του συλλογής. Ο Κώστας Λογαράς γεννήθηκε στην Πάτρα το 1950 και σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει γράψει βραβευμένα μυθιστορήματα όπως “Τα πουλιά με το μαύρο κολάρο” τιμήθηκε με το “Athens Prize for Literature”, θεατρικά έργα, διηγήματα, δοκίμια, ποίηση, κ.α. Έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά.
4. Δωρεά Αθανάσιου Β. Νταουσάνη: Πρόκειται για τη δωρεά 40 τίτλων περιοδικών της Δρ. Έλιας Νταουσάνη, κόρης του εκλιπόντος Αθανάσιου Β. Νταουσάνη (Ναύπακτος 1934 – Αθήνα 2019), ο οποίος ήταν συγγραφέας, ποιητής, μεταφραστής και μελετητής της πνευματικής και πολιτιστικής παράδοσης της Μαύρης Αφρικής. Διακρίθηκε για την έρευνά του στην προφορική ποίηση φυλών της αφρικανικής ηπείρου. Τα περιοδικά αυτά συμπλήρωσαν τις συλλογές έντυπων περιοδικών σε πεδία της λογοτεχνίας, της ποίησης και των γραμμάτων εν γένει.

2. Ηλεκτρονικές και ψηφιακές συλλογές

Το 2022 η ΒΚΠ παρείχε πρόσβαση στις συνδρομητικές βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων, Annee philologique, JHCD, MathSciNet, Web Dewey, Web of Science, Findbiz. Παρείχε επίσης συνδρομή σε τρεις συλλογές περιοδικών αρχειακού περιεχομένου (JSTOR), στην πλήρη συλλογή περιοδικών του MIT Press, στη νομική βάση πληροφοριών Νομοτέλεια, στη βάση δεδομένων ICAP Data Prisma (σε συνεργασία με τρία Τμήματα του Πανεπιστημίου Πατρών), στο εργαλείο αποτροπής λογοκλοπής TurnItIn και πρόσβαση στο διηνεκές στο περιεχόμενο της Loeb Classical Library (~ 550 τόμοι πλήρους κειμένου).

3. Ανάπτυξη συλλογής μέσω ΣΕΑΒ

Ο ΣΕΑΒ ανανέωσε τις συμφωνίες του με επιστημονικούς εκδότες για την τριετία 2022-2024 περιλαμβάνοντας πρόβλεψη σε αρκετές από αυτές για μερική ή ολική κάλυψη του κόστους δημοσίευσης για άρθρα ΑΠ, αναβάθμιση συλλογών και προσθήκη νέου υλικού, όπως οι συνδρομές σε Cell και Lancet του Elsevier και σε Acland’s Video Atlas of Human Anatomy του LWW. Υπογράφηκε μια νέα συμφωνία με τον εκδότη De Gruyter για την τριετία 2021-2023.

Το 2022, η ΒΚΠ είχε πρόσβαση σε υπηρεσίες του ΣΕΑΒ, όπως TLG, DataCite και ORCID Premium. Ο Σύνδεσμος συμμετείχε και στήριξε πρωτοβουλίες, όπως Portico, Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Library of Humanities (OLH) και Sponsoring Consortium for Open Access Publishing in Particle Physics (SCOAP³).

Η εξουσιοδοτημένη πρόσβαση πλέον σε υπηρεσίες γίνεται μέσω ιδρυματικού λογαριασμού (shibboleth), περιλαμβάνοντας σχεδόν όλους τους εκδότες με τους οποίους έχει συνάψει συμφωνία. Επίσης, για τις μεμονωμένες συνδρομές ιδρυμάτων έχει εξασφαλιστεί η δυνατότητα πρόσβασης μέσω ιδρυματικού λογαριασμού και με τους εκδότες/παρόχους EBSCO Publishing και JSTOR.

Τέλος, ο ΣΕΑΒ συμμετείχε ενεργά σε πρωτοβουλίες, δράσεις και ομάδες εργασίας με σκοπό την προώθηση και στήριξη της ανοικτής πρόσβασης και ανοικτής επιστήμης αλλά και την εξέλιξη των βιβλιοθηκών γενικότερα. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται η συμμετοχή του ΣΕΑΒ ως ιδρυτικό μέλος στην «Ελληνική Πρωτοβουλία για την Ανοικτή Επιστήμη – ΕΠΑΕ» / «Hellenic Open Science Initiative – HOSI». Στο πλαίσιο των ενεργειών για την στήριξη της Ανοικτής Επιστήμης, τον Δεκέμβριο του 2022 εγκρίθηκε η πολιτική για τη λειτουργία του αποθετηρίου ερευνητικών δεδομένων HARDMIN, το οποίο διατίθεται και στα μέλη της κοινότητας του Πανεπιστημίου Πατρών.

Β. Διακίνηση υλικού

Το 2022 έγιναν συνολικά 12.840 δανεισμοί υλικού. Σ’ αυτόν τον αριθμό δεν περιλαμβάνονται οι 5.073 δανεισμοί μη πληροφοριακού υλικού (κλειδιών φωριαμών ασφαλείας, καλωδίων δικτύου κ.λπ.). Παράλληλα, έγιναν 4.104 ανανεώσεις δανεισμών.

Γ. Μέλη

Κατά το 2022 καταχωρίστηκαν στο πληροφοριακό σύστημα της ΒΚΠ 2.125 νέα μέλη, ενώ ο συνολικός αριθμός των μελών της Βιβλιοθήκης στις αρχές του 2023 ανήλθε στους 44.278.

Δ. Χρήση

1. Χρήση υποδομών

Η Αίθουσα Εκπαίδευσης στον δεύτερο όροφο παραχωρήθηκε 60 φορές στη δράση Συμβουλευτική Επαγγελματικού Προσανατολισμού (2^ος όροφος), 23 φορές στο Εργαστήριο Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού Greek Lab για παραδόσεις και εξετάσεις ελληνικής γλωσσομάθειας και τρεις φορές από την Κοινωνική Μέριμνα Φοιτητών. Παράλληλα, η Αίθουσα Εκδηλώσεων φιλοξένησε συναντήσεις της ΕBLIDA και του έργου Museum.

Το 2022 διακοσμήθηκε ο χώρος της εισόδου της ΒΚΠ, ενώ παράλληλα, επιχρωματίστηκαν, οργανώθηκαν και εξοπλίστηκαν τα ατομικά αναγνωστήρια στον δεύτερο όροφο και το ισόγειο της ΒΚΠ.

Παράλληλα διατέθηκε προς χρήση η Ιδεοθήκη, ο χώρος συνεργασίας της ΒΚΠ, στο ισόγειο του κτιρίου της. Η Ιδεοθήκη είναι ένας νέος ανεξάρτητος χώρος συνεργασίας που λειτουργεί στο ισόγειο της ΒΚΠ. Αποτελείται από πέντε αίθουσες, οι τέσσερις εκ των οποίων είναι ειδικά διαμορφωμένες, και αποτελεί σημείο συνάντησης, συνεργασίας, εξέλιξης ιδεών και ερευνητικής δικτύωσης για φοιτητές, πανεπιστημιακές ομάδες, ερευνητές, ελεύθερους επαγγελματίες, οργανισμούς, νέους επιχειρηματίες κ.α. Οι χώροι αυτοί διατίθενται για ερευνητικές ομάδες όπως της Επιστήμης των Πολιτών (Citizen Science). Περισσότερες πληροφορίες στη διεύθυνση https://library.upatras.gr/collaborate.

Το 2022 αποδόθηκε στην κοινότητα των Τμημάτων στο Αγρίνιο το αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης. Με την εκμετάλευση πλεονάζοντος εξοπλισμού, ύστερα από την παραχώρηση διπλανής αίθουσας διδασκαλίας, διαμορφώθηκε ένα αναγνωστήριο 24 θέσεων, ενώ διατέθηκαν χώροι και για επιτοίχια βιβλιοστάσια. Από τις μεταφορές των Τμημάτων από το Αίγιο και τον Πύργο, εξοικονομήθηκαν ράφια τα οποία εγκαταστάθηκαν στο Παράρτημα της Βιβλιοθήκης στο Κουκούλι.

2. Χρήση συστημάτων

Έως το τέλος του 2022, 38.164 μοναδικοί χρήστες επισκέφθηκαν τον δικτυακό τόπο της ΒΚΠ. Οι επισκέπτες αυτοί κατέγραψαν 64,741 συνεδρίες με 138.452 προβολές ιστοσελίδων, σημειώνοντας παράλληλα αυξητική τάση στις επισκέψεις στον δικτυακό τόπο.

Το 2022 ολοκληρώθηκε η αναβάθμιση του ιδρυματικού αποθετηρίου “Νημερτής” στην έκδοση DSpace 7.3. Η αναβάθμιση αυτή αποτέλεσε ένα μεγάλο βήμα στις προσφερόμενες υπηρεσίες και πλέον διευκολύνει τα μέλη της κοινότητας, καθώς πραγματοποιήθηκε η απορρόφηση των συλλογών του αποθετηρίου «Αθηνά» του πρώην ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδος. Συνεπώς, η υποβολή όλης της ερευνητικής παραγωγής του Πανεπιστημίου Πατρών θα γίνεται πλέον σε μία βάση.

Σύμφωνα με τον μετρητή μεταφορτώσεων του συστήματος OJS, ο οποίος είναι συμβατός με το πρότυπο COUNTER, οι συνολικές μεταφορτώσεις αρχείων από τις ψηφιακές συλλογές  Κοσμόπολις, Πλειάς και Δανιηλίς ανήλθαν στις 391.588.

Ε. Υπηρεσίες

1. Διαδανεισμός

Το 2022 η υπηρεσία διαδανεισμού δέχθηκε 121 αιτήματα χρηστών της από τα οποία ικανοποίησε τα 117. Τα περισσότερα από τα αιτήματα αυτά ικανοποιήθηκαν από τις συλλογές των ελληνικών βιβλιοθηκών (57.8%), ένα μέρος από βιβλιοθήκες του εξωτερικού (36,4%), ενώ ένα ακόμα μικρότερο μέρος καλύφθηκε –ύστερα από προ-διαδικαστικό έλεγχο– από τις συλλογές ηλεκτρονικών περιοδικών (5,8%). Η πλειονότητα των αιτημάτων προς βιβλιοθήκες του εσωτερικού αφορούσε διαδανεισμούς βιβλίων, ενώ τα αιτήματα προς το εξωτερικό αφορούσαν τόσο διαδανεισμούς επιστημονικών άρθρων. Τέλος, η υπηρεσία διαδανεισμού εξυπηρέτησε 22 αιτήματα άλλων βιβλιοθηκών, από τα οποία δεν ικανοποιήθηκαν έξι, όλα δε αφορούσαν άρθρα περιοδικών.

2. Ενημέρωση κοινού και εκπαίδευση χρηστών

Την άνοιξη του 2002 η ΒΚΠ διοργανώσε δύο σεμινάρια χρήσης του Scopus, με το πρώτο να αφορά τους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές και το δεύτερο τους ερευνητές και τα Μέλη ΔΕΠ του ιδρύματος. Τα σεμινάρια έγιναν από δύο μέλη του προσωπικού της ΒΚΠ που ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα πιστοποίησης του Scopus.

Το φθινόπωρο του 2022 η ΒΚΠ προγραμμάτισε σειρά σεμιναρίων για την γνωριμία της πανεπιστημιακής κοινότητας με πηγές και εργαλεία διαχείρισης της πληροφορίας. Τα σεμινάρια ήταν ωριαία, γίνονταν διαδικτυακά και απευθύνονταν τόσο σε φοιτητές (όλων των επιπέδων) όσο και σε καθηγητές/ερευνητές. Το πλήρες τους πρόγραμμα βρίσκεται στην ιστοσελίδα https://library.upatras.gr/tag/autumn2022. Παράλληλα, έγιναν ξεναγήσεις σε 30 σχολεία και συνολικά 850 μαθητές. Πέντε από αυτά τα σχολεία (225 μαθητές) επισκέφθηκαν τη ΒΚΠ στο πλαίσιο της έκθεσης “Ταξιδιώτες στο χρόνο”. Έγιναν 12 υποδοχές πρωτοετών και τέσσερις ξεναγήσεις στη ΒΚΠ σε πρωτοετείς φοιτητές. Τέλος δόθηκαν δύο σεμινάρια βιβλιογραφικής αναζήτησης σε μεταπτυχιακούς φοιτητές.

Το 2022 η ΒΚΠ δημοσίευσε τον οδηγό συμβατότητας Ανοικτής Επιστήμης με τις απαιτήσεις του προγράμματος Horizon Europe, ο οποίος εξετάζει κάθε εδάφιο του πρότυπου συμφωνητικού που υπογράφουν οι επιστημονικά υπεύθυνοι για τη χρηματοδότηση των ερευνητικών τους έργων στο πλαίσιο του Horizon Europe και δίνει τις απαντήσεις που χρειάζονται ώστε να είναι απολύτως συμβατοί με τις απαιτήσεις της ΕΕ. Παράλληλα δίνει τις κύριες αξιόπιστες επιλογές από εργαλεία που ενισχύουν το ελληνικό σύστημα Ανοικτής Επιστήμης και καθιστούν την ανοικτότητα του ελληνικού ερευνητικού έργου εφάμιλλη των άλλων χωρών. Ο οδηγός αυτός δεν έχει στόχο να εξαντλήσει τις έννοιες γύρω από την Ανοικτή Επιστήμη, αλλά δίνει γρήγορες και κατανοητές λύσεις και προτάσεις. Ο Οδηγός μπορεί να βρεθεί στην ιστοσελίδα https://library.upatras.gr/support/horizoneurope.

Η ΒΚΠ συμμετείχε στο “Welcome to up”, το τριήμερο Φεστιβάλ υποδοχής πρωτοετών φοιτητών στο Πανεπιστήμιο Πατρών, που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου Πατρών σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και το Επιμελητήριο Αχαΐας και με τη συνδρομή του Δήμου Πατρέων. Η ΒΚΠ είχε το δικό της περίπτερο στο οποίο υποδέχθηκε τους πρωτοετείς και τους παρουσίασε τις υπηρεσίες της. Παράλληλα, μοίρασε αναμνηστικά, ενώ συνέλεξε και τις προτάσεις και παρατηρήσεις των φοιτητών/ριών για να μπορέσει να βελτιώσει τη λειτουργία της.

3. Υποστήριξη ΑμεΑ

Κατά το 2022, συντονίστηκε η διαδικασία ψηφιοποίησης (scanning και OCR) 42 τεκμήριων σε συνεργασία με 12 εθελοντές, καθώς και η επιμέλεια και ο τελικός έλεγχος 11.700 σελίδων πρωτότυπου εκπαιδευτικού υλικού σε συνεργασία με 14 εθελοντές. Απεστάλθηκαν 27 αιτημάτα σε εκδοτικούς οίκους για την παροχή προσβάσιμου υλικού και καταλογογραφήθηκαν εννέα τεκμηρία στην βάση της Amelib. Σε όλη αυτή την προσπάθεια, καθοριστική ήταν η συμμετοχή φοιτητών/ριων στο πρόγραμμα εθελοντικής συνεισφοράς στη δημιουργία προσβάσιμου διδακτικού υλικού και στήριξης ΑμεΑ της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Πατρών και της Κοινωνικής Μέριμνας. Τέλος, το 2022 ήρθε στην ευθύνη της ΒΚΠ η παρακολούθηση της συμμόρφωσης των δικτυακών τόπων του ιδρύματος αναφορικά με την προσβασιμότητα τους και στο πλαίσιο των άμεσων ενεργειών της, υποστηρίχθηκε διοικητικά η διαδικασία, συντάχθηκε το προτύπο δήλωσης προσβασιμότητας και ανανεώθηκε το πληροφοριακό υλικό.

4. Έλεγχος πρωτοτυπίας περιεχομένου

Και το 2022, η ΒΚΠ συντόνισε την υπηρεσία εντοπισμού φαινόμενων λογοκλοπής TurnItIn. Ο αριθμός εργασιών που υπεβλήθη (submissions) είναι μειωμένος σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Το 2022 οι υποβολές ανήλθαν στις 19.692 από 29.963 που ήταν το 2021, αλλά ο μέσος όρος των ενεργών διδασκόντων (instructors) του 2022 ήταν 152.5, ελαφρά αυξημένος σε σχέση με τον αριθμό 148.08 που αντικατοπτρίζει το 2021. To 70% των μαθημάτων που χρησιμοποιούν το TurnItIn προήλθε από την ενσωμάτωση του συστήματος στο eClass (έναντι 88% το 2021).

5. Διανομή Ευδόξου

Στο εαρινό εξάμηνο 2021-22 και το χειμερινό εξάμηνο 2022-23, η ΒΚΠ συνέχισε την υπηρεσία της διανομής συγγραμμάτων του Ευδόξου. Τα συγγράμματα που διανεμήθηκαν προήλθαν από τις επιστροφές των παρατύπως παραληφθέντων συγγραμμάτων από φοιτητές/τριες και ήταν όλα σε άριστη κατάσταση. Στο τέλος των εξαμήνων αυτών, ο απολογισμός της υπηρεσίας έδειξε ότι εξυπηρετήθηκαν οι αιτήσεις 2.130 φοιτητών/τριών και διανεμήθηκαν συνολικά 3.365 τόμοι. Η επαναχρησιμοποίηση των τόμων αυτών εξοικονόμησε για το Ελληνικό Δημόσιο 127.360,3 €, ενώ σε ό,τι αφορά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα οι 2.267.419 σελίδες των τομών αυτών αντιστοιχούν σε 263 δέντρα που δεν κόπηκαν.

6. Ανταλλακτικός πάγκος

Τον Φεβρουάριο του 2022, η Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Πατρών ξεκίνησε μια νέα δράση, προκειμένου να βοηθήσει κοινωφελή σωματεία της πόλης των Πατρών. Δημιούργησε έναν ανταλλακτικό πάγκο διάθεσης βιβλίων, όπου τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας καλούνταν, για κάθε βιβλίο που έπαιρναν από το αποσυρθέν υλικό της Βιβλιοθήκης, να προσφέρουν τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης. Με αυτόν τον τρόπο η Βιβλιοθήκη επιδίωξε (α) να ωφεληθούν τα μέλη της κοινότητας από τα βιβλία που πλέον δεν χρειάζονταν στην συλλογή μας, (β) να βοηθηθούν συνανθρώποι που βρίσκονταν σε αντικειμενική ανάγκη και (γ) να αποσυμφορηθεί η Βιβλιοθήκη από πλεονάζον υλικό, ώστε να αξιοποιηθεί ο χώρος από άλλες υπηρεσίες και νεοεκδοθέντα βιβλία. Συνολικά συγκεντρώθηκαν πάνω από 70 ογκώδεις κούτες με τρόφιμα μακράς διαρκείας, ελαιόλαδο, είδη πρώτης ανάγκης, σχολικά είδη και ρούχα. Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα https://library.upatras.gr/news/bookexchange.

7. Γωνιά φιλαναγνωσίας

Το καλοκαίρι του 2022, ύστερα από πρόταση της Εφορείας της ΒΚΠ, η Βιβλιοθήκη ετοίμασε τη “Γωνιά φιλαναγνωσίας”, ένα ειδικό τμήμα με επιλεγμένα μυθιστορήματα από τη συλλογή της για να συντροφεύσουν τους χρήστες κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Τα βιβλία αυτά διατίθεντο για το επαυξημένο χρονικό διάστημα των τριών μηνών, ώστε να μπορούν να τα κρατούν οι χρήστες κατά τη διάρκεια που βρίσκονταν μακριά από το Πανεπιστήμιο. Παράλληλα, όσες/οι ήταν τολμηρες/οί, τους αρέσει το μυστήριο ή, απλά, αναποφάσιστες/οι τους/ις περιμέναν τα βιβλία-έκπληξη, βιβλία δηλαδή που βρίσκονταν στην προθήκη καλυμμένα με περιτύλιγμα που κρύβει το περιεχόμενο.

8. Διαγωνισμός 3D εκτύπωσης πρωτότυπου σχεδιασμού

Η Κοινωνική Μέριμνα με την αρωγή της Βιβλιοθήκης και Κέντρο Πληροφόρησης, πραγματοποίησε διαγωνισμό που απευθύνθηκε σε φοιτητές του Πανεπιστημίου Πατρών. Κεντρικό θέμα ήταν η τεχνολογία της τρισδιάστατης εκτύπωσης και πως η χρήση της μπορεί να βοηθήσει Άτομα και κυρίως Φοιτητές με Αναπηρία στην καθημερινότητά τους, αλλά και στην εκπαιδευτική διαδικασία. Σκοπός του διαγωνισμού ήταν (α) η εισαγωγή των φοιτητών στην τρισδιάστατη σχεδίαση και στις δυνατότητες που αυτή προσφέρει στα Άτομα με Αναπηρία στην καθημερινότητά τους και στην καλύτερη διαβίωσή τους και (β) η ευαισθητοποίηση των συμμετεχόντων σε κοινωνικά ζητήματα και συγκεκριμένα στο ζήτημα της αναπηρίας. Υπήρχαν αρκετές δηλώσεις ενδιαφέροντος για τον διαγωνισμό και νικητές αναδείχθηκαν οι Αγησίλαος Κουνέλης και Ιωάννης Σίνα, φοιτητές του Τμήματος Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πατρών, οι οποίοι και παρουσίασαν το έργο τους “Απτικός χάρτης Πανεπιστημίου Πατρών για Άτομα με Οπτική Αναπηρία” κατά τη διάρκεια της απονομής στο πλαίσιο της εκδήλωσης “Changing the way we see disability”.

ΣΤ. Ανοικτή Πρόσβαση

Η ΒΚΠ παρείχε όλη τη σχετική πληροφόρηση σχετικά με τα προγράμματα του ιδρύματος, αλλά και του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, στην ανανεωμένη ιστοσελίδα της https://library.upatras.gr/openaccess. Η πρόοδος των προγραμμάτων Ανοικτής Πρόσβασης, όπως υλοποιείται από τον ΕΛΚΕ του ιδρύματος, αποτυπώνεται στην αναφορά https://library.upatras.gr/openaccess/upatras. Τον Οκτώβριο, όπως συνηθίζει, η ΒΚΠ γιόρτασε την Εβδομάδα Ανοικτής Πρόσβασης με μια ανθολογία πηγών σχετικών με το θέμα “Ανοικτά για την Κλιματική Δικαιοσύνη”, το οποίο ενθάρρυνε τη σύνδεση και τη συνεργασία μεταξύ των διεθνών κινημάτων για την κλιματική αλλαγή και την ανοικτότητα.

Το 2022 δημοσιεύθηκαν στην πλατφόρμα της Πασιθέης τα εξής τεύχη:

• Academia: No 29 (2022) / No 27-28 (2022) / No 26 (2022)
• Review of Science, Mathematics and ICT Education: Vol 16, No 2 (2022) / Vol 16, No 1 (2022): Archaeological knowledge in the era of scientific mediation: issues in the mass media and museums
• Modern Greek Dialects and Linguistics Theory: Vol 9, No 1 (2022)
• Mediterranean Journal of Education: Vol 2, No 2 (2022) / Vol 2, No 1 (2022)
• Κριτικές Μελέτες για την Πολιτιστική Κληρονομιά: Τόμ. 2, Αρ. 1 (2022)

Παράλληλα δημοσιεύθηκαν τα Πρακτικά του 12ου Πανελληνίου Συνεδρίου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας που διεξήχθη στην Πάτρα από 14 έως 16 Οκτωβρίου 2022 με διοργάνωση της Αστρονομικής Εταιρείας Πάτρας “Ωρίων” και περιλάμβανε 35 προφορικές εισηγήσεις.

Η. Εκδηλώσεις

• Στο πλαίσιο του χρηματοδοτούμενου από το Erasmus+ έργου CeOS_SE, η ΒΚΠ διοργάνωσε την εκδήλωση “Per Scientia, Ad Astra: ενεργοί πολίτες και σκοτεινοί ουρανοί”, σε συνεργασία με την Παπαχαραλάμπειο Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου και το ελληνικό παράρτημα της International Darksky Association. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 13 Μαΐου 2022, στην Παπαχαραλάμπειο Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη με τη συμμετοχή 24 μαθητών από το 2^ο Γυμνάσιο Ναυπάκτου. Περισσότερα στην ιστοσελίδα https://library.upatras.gr/news/perscientiaadastra.
• Τη Δευτέρα 6 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στη ΒΚΠ η ημερίδα με τίτλο “Changing the way we see disability”, μία εκδήλωση ενταγμένη στις δράσεις του Ευρωπαϊκού Έτους Νεολαίας 2022 (European Year Of Youth 2022). Περισσότερα στην ιστοσελίδα https://library.upatras.gr/news/disabilityworkshopreport.
• Η ΒΚΠ διοργάνωσε το μεσημέρι της Τρίτης 25 Οκτωβρίου σε συνεργασία με την Αστρονομική Εταιρεία Πάτρας “Ωρίων” δημόσια παρατήρηση της μερικής έκλειψης ηλίου με τη χρήση ηλιακών τηλεσκοπίων και ειδικών φίλτρων.
• Περαιτέρω, η ΒΚΠ σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα του έργου CSI-COP, και την συμμετοχή της EESTEC LC Patras διοργάνωσαν στις 25 Νοεμβρίου 2022 το εργαστήριο “Η προστασία των προσωπικών δεδομένων των πολιτών”. Στόχος του εργαστηρίου ήταν να ενημερωθούν οι συμμετέχοντες σχετικά με το ανθρώπινο δικαίωμα στην ιδιωτικότητα και να γίνουν, εφόσον το επιθυμούν, μέλη της ερευνητικής ομάδας. Περισσότερα στην ιστοσελίδα https://library.upatras.gr/news/ceos_cop.
• Κατά τη διάρκεια του 28^ου Πανελλήνιου Συνέδριου Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, η ομάδα του έργου CeOS_SE διοργάνωσε εργαστήριο με θέμα “Η Επιστήμη των Πολιτών και ο ρόλος των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών”. Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, οι 20 συμμετέχοντες/βιβλιοθηκονόμοι εισήχθησαν στον κόσμο της Επιστήμης των Πολιτών, πως ταιριάζει στις ερευνητικές βιβλιοθήκες, και πληροφορήθηκαν πως μπορούν να επωφεληθούν από την είσοδο της στη λειτουργία τους. Παρουσιάστηκαν παραδείγματα της Επιστήμης των Πολιτών τόσο εντός των βιβλιοθηκών, προκειμένου να φανεί πως μπορεί μια βιβλιοθήκη να αποτελέσει ακόμη πιο κομβικό κομμάτι της κοινότητάς της, όσο και εκτός αυτών. Συμμετείχαν σε ασκήσεις, με στόχο να εξοικειωθούν με τα προγράμματα Επιστήμης των Πολιτών και με το ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτά. Περισσότερα στην ιστοσελίδα https://library.upatras.gr/news/citizenscience_in_palc.

Θ. Προσωπικό

1. Κατάρτιση προσωπικού

1. Συμμετοχή δύο ατόμων στο LIBER Annual Conference 2023, 6-8 Ιουλίου 2022, στο Southern Denmark University, Οντένσε, Δανία.
2. Ολοκλήρωση του προγράμματος πιστοποίησης για τη χρήση του SciVal από ένα μέλος του προσωπικού.
3. Ολοκλήρωση του προγράμματος πιστοποίησης για τη χρήση του Scopus από δύο μέλη του προσωπικού.
4. Συμμετοχή ενός μέλους της ΒΚΠ στο A’ Διεθνές Συμπόσιο Νέων Ερευνητών Νεοελληνικών Σπουδών: Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών (ΕΕΝΣ) και Ισπανική Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών, 9-10 Σεπτεμβρίου 2022, Γρανάδα, Ισπανία.
5. Συμμετοχή τεσσάρων ατόμων στο EBLIDA 30^th Council & Conference, 15-16 Ιουνίου 2022, στην Αθήνα.
6. Επιμορφωτικό σεμινάριο «Στρατηγική Διοίκησης και Διοίκηση ποιότητας/ ΜΟΔΙΠ Πανεπιστημίου Πατρών – 20 Ιουνίου – 04 Ιουλίου 2022 (διαδικτυακά)
7. Συμμετοχή ενός ατόμου στην εβδομάδα επιμόρφωσης Erasmus στο Universita degli Studi di Roma la Sapienza, 23-27 Ιουλίου 2022.
8. Συμμετοχή τριών ατόμων στο πρόγραμμα Learning, Teaching, and Training Activities του έργου CeOS_SE, 20-23 Σεπτεμβρίου 2022, Ζάγκρεμπ, Κροατία.
9. Συμμετοχή ενός ατόμου στην εβδομάδα Erasmus στο University of Lille, 25 Σεπτεμβρίου – 1 Οκτωβρίου 2022
10. Συμμετοχή ενός ατόμου στην εβδομάδα Erasmus στο Lund University, 03-07 Οκτωβρίου 2022
11. Συμμετοχή πέντε μελών του προσωπικού στο 28^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών: Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης Ιονίου Πανεπιστημίου, 19-21 Οκτωβρίου 2022, στην Κέρκυρα.
12. Συμμετοχή τριών ατόμων σε επιμορφωτικό πρόγραμμα του έργου BIBLIO-Boosting digital skills and competences for librarians in Europe που υλοποιεί η Βιβλιοθήκη του ΕΑΠ τον Δεκέμβριο.
13. Συμμετοχή δύο ατόμων σε επτά συνεδρίες της ομάδας εργασίας προσβασιμότητας της Amelib του ΣΕΑΒ για την καλύτερη δικτύωση και διάχυση της τεχνογνωσίας του κάθε ιδρύματος πάνω στη δημιουργία προσβάσιμων αρχείων (ePub, Daisy, MP3, Braille).

2. Συμμετοχές σε συναντήσεις εργασίας

1. Συνάντηση εργασίας EBLIDA, 18 Μαρτίου 2022, Πάτρα
2. Συνάντηση εργασίας (Transnational Meeting) του έργου CeOS_SE, 19 Σεπτεμβρίου 2022, Ζάγκρεμπ, Κροατία.
3. Συμμετοχή ενός ατόμου στον πρώτο κύκλο σεμιναρίων προσβασιμότητας της Amelib του ΣΕΑΒ, Φεβρουάριο του 2022,  με το σεμινάριο “Εκτύπωση σε Braille”.

3. Εργασίες σε περιοδικά, συνέδρια και εκδηλώσεις

1. Salamoura, A., Frantzi, M. & Tsakonas, G. (2022). “Open Access in Greece: Perceptions in Academic Institution”. Σε Open Science Conference 2022, 08-10 Μαρτίου 2022.
2. Γκόγκου, Δ. “Η κατασκευή της εικόνας της γυναίκας στον Τύπο του Μεσοπολέμου: η περίπτωση του ‘Μπουκέτου'”. Σε A’ Διεθνές Συμπόσιο Νέων Ερευνητών Νεοελληνικών Σπουδών. Γρανάδα, 10 Σεπτεμβρίου 2022.
3. Γιαννοπούλου, Α., Σακελλάρη, Ν. & Τζορμπατζάκη, Η. “Στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης στις ελληνικές ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες”. Σε 28^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, Κέρκυρα, 19-22 Οκτωβρίου 2022.
4. Γούδη, Α. & Καραϊσκού, Θ. “Η βιβλιοθήκη ως κόμβος τεχνογνωσίας και παροχής υπηρεσιών για την Επιστήμη των Πολιτών”. Σε 28^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, Κέρκυρα, 19-22 Οκτωβρίου 2022.
5. Ολλανδέζου, Λ., Σημαιοφορίδης, Ζ., Φλώρου, Π., Αρακά, Η., Φραντζή, Μ. & Σαλαμούρα, Α. “HEAL-Link 2022-2024: εξελίξεις, προκλήσεις, προοπτικές”. Σε 28^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, Κέρκυρα, 19-22 Οκτωβρίου 2022.
6. Κιούση, Δ.Ε., Τσοχανταρίδης, Η., Τσάκωνας, Γ., Γαλάνης, Α., & Παππά Α.. “Διερεύνηση της στάσης Βιοεπιστημόνων του Δ.Π.Θ. σχετικά με τις αρχές Υπεύθυνης Έρευνας και Καινοτομίας”. Σε 13^ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοεπιστημόνων. Θεσσαλονίκη, 9-11 Δεκεμβρίου 2022.
7. Frantzi, M., Salamoura, A. & Tsakonas, G. “Open Access in Greek academic institutions: a profile of researchers’ perceptions”. b-i-t-online.de (5/2022).
8. Boudourides, M., Stevens, A., Tsakonas, G. & Lenis, S. “Citation Graph Analysis and Alignment Between Citation Adjacency and Themes or Topics of Publications in the Area of Disease Control Through Social Network Surveillance”. In Bourlai, T., Karampelas, P., Alhajj, R. (eds) Disease Control Through Social Network Surveillance. Lecture Notes in Social Networks. Springer, Cham.

I. Έργα

1. CeOS_SE

Η ΒΚΠ συμμετέχει στο ερευνητικό έργο “Citizen-enhanced open science in Southeastern Europe Higher Education knowledge hubs” (Erasmus+, Key Action 2) που στόχο έχει τη σύνδεση των πολιτών με την πανευρωπαϊκή προσπάθεια για την Ανοικτή Επιστήμη. Το έργο αναγνωρίζει ότι υπάρχει ανάγκη να αναπτυχθεί μια σύνδεση της κοινωνίας με την επιστήμη και οι ερευνητικές βιβλιοθήκες μπορούν να αποτελέσουν βασικό παράγοντα. Υποστηρίζεται ιδιαίτερα μια γεωγραφική περιοχή, η Νοτιοανατολική Ευρώπη, λόγω της εμφανιζόμενης έλλειψης συνεργιών Ανοικτής Επιστήμης και ΕτΠ. Το έργο παίρνει ως ιδανικές τοποθεσίες ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες που λειτουργούν σε ΑΕΙ, που συνεργάζονται με δημόσιες και άλλες βιβλιοθήκες, ως κόμβους ανοικτής γνώσης και καινοτομίας. Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα https://library.upatras.gr/development/ceos_se.

2. Συνταγογράφηση βιβλιοθηκών

Η ΒΚΠ συμμετέχει σε μια νέα διατομεακή συνεργασία για την εξερεύνηση του ρόλου των βιβλιοθηκών στην ψυχική υγεία. Το πιλοτικό πρόγραμμα “Συνταγογράφηση Βιβλιοθηκών” είναι ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα κοινωνικής συνταγογράφησης που εφαρμόζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την Athens Comics Library, με την επιστημονική επιμέλεια της Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας και την υποστήριξη του European Cultural Foundation. Περισσότερα στην ιστοσελίδα https://library.upatras.gr/development/librariesonprescription. Η υλοποίηση του έργου θα γίνει το 2023.

Φωτογραφία προμετωπίδας από Jason Coudriet στο Unsplash.